توافق دوحزبی در سنا: پایان چله‌نشینی ترامپ؟

این توافق، که سه منبع آگاه آن را به شبکه ان‌بی‌سی نیوز گزارش دادند، بودجه دولت را تا ۳۰ ژانویه ۲۰۲۶ (۱۰ بهمن ۱۴۰۴) تمدید می‌کند و حقوق میلیون‌ها کارمند فدرال را تضمین خواهد کرد.

 رأی‌گیری مقدماتی در سنا، که شب گذشته (۹ نوامبر/۱۸ آبان) با موفقیت به انجام رسید، لایحه بودجه را به مرحله نهایی پیش برد و راه را برای تصویب نهایی در مجلس نمایندگان هموار کرد.

دونالد ترامپ، این گام را "نزدیک به پایان بحران" توصیف کرد و از کنگره خواسته است فوری عمل کند.

این توافق، در حالی که تنش‌های حزبی بر سر بودجه و برنامه‌های اجتماعی ادامه دارد، نشان‌دهنده فشار رو به رشد عمومی و اقتصادی برای حل بحران است.

 لایحه پیشنهادی شامل سه بخش بودجه کامل – نظامی، کشاورزی و قانون‌گذاری – می‌شود و مزایای برنامه کمک غذایی فدرال (SNAP) را برای بیش از ۴۲ میلیون آمریکایی حفظ می‌کند.

 اگر مجلس نمایندگان امروز یا فردا (۱۰-۱۱ نوامبر/۱۹-۲۰ آبان) رأی مثبت دهد، ترامپ می‌تواند ظرف ۲۴ ساعت لایحه را امضا کند و تعطیلی را تا پایان هفته (۱۳-۱۴ نوامبر/۲۲-۲۳ آبان) خاتمه دهد.

تعطیلی دولت فدرال، که از نیمه‌شب ۱ اکتبر ۲۰۲۵ (۹ مهر ۱۴۰۴) آغاز شد، ریشه در ناتوانی کنگره در تصویب بودجه سال مالی ۲۰۲۶ دارد. هر سال، قانون‌گذاران باید بودجه دولت – بیش از ۶ تریلیون دلار – را برای خدمات عمومی، دفاعی و اجتماعی تصویب کنند. شکست در این امر، که از سال ۱۹۷۶ قانونی شده، خدمات غیرضروری را متوقف می‌کند و کارمندان فدرال را بدون حقوق می‌گذارد، هرچند پرداخت‌های عقب‌افتاده بعداً جبران می‌شود.

در این دور، جمهوری‌خواهان – که کاخ سفید، سنا و مجلس نمایندگان را در اختیار دارند – بر تمدید ساده بودجه بدون تغییرات عمده اصرار داشتند.

 دموکرات‌ها اما با پیشنهاد جمهوری‌خواهان برای تمدید ساده بودجه مخالفت کردند و بر حفظ یارانه‌های برنامه مراقبت مقرون‌به‌صرفه (معروف به Obamacare) – که در سال ۲۰۱۰ راه‌اندازی شد – اصرار ورزیدند.

 این برنامه، که بیمه سلامت را برای میلیون‌ها آمریکایی متوسط و کم‌درآمد ارزان‌تر می‌کند، شامل یارانه‌های مالیاتی است که طبق قانون تورم‌زدایی ۲۰۲۲، تا پایان ۲۰۲۵ اعتبار دارند.

دموکرات‌ها خواستار تمدید این یارانه‌ها – حتی موقت – شدند، در حالی که ترامپ و هم‌حزبی‌هایش Obamacare را "فاجعه‌ای پرهزینه" می‌دانند و به دنبال لغو آن هستند.

جمهوری‌خواهان تمدید ساده را ترجیح می‌دادند تا از تزریق بودجه اضافی به Obamacare جلوگیری کنند و فرصت لغو آن را در مذاکرات آینده حفظ کنند.

 این اختلاف، که ۱۴ بار در سنا با رد لایحه‌های جمهوری‌خواهان همراه بود، به دلیل نیاز به ۶۰ رأی برای غلبه بر فیلباستر – تاکتیکی که سناتورها با بحث‌های طولانی و بی‌پایان جلوی رأی‌گیری را می‌گیرند و از سال ۱۹۱۷ برای حفاظت از حقوق اقلیت در برابر اکثریت حاکم وضع شده – تشدید شد.

شکست‌های انتخاباتی جمهوری‌خواهان در نوامبر ۲۰۲۵ (۵ آبان ۱۴۰۴)، مانند از دست دادن فرمانداری‌های ویرجینیا و نیوجرسی، فشار را افزایش داد و نظرسنجی‌ها نشان داد ۵۵ درصد آمریکایی‌ها ترامپ را مقصر تعطیلی می‌دانند.

ترامپ در جلسه‌ای در ۵ نوامبر (۱۴ آبان) اذعان کرد که این بحران "بخشی از ناکامی‌های انتخاباتی ما" بوده است. تهدید کاخ سفید به اخراج ۴۰۰۰ کارمند فدرال نیز توسط دادگاه فدرال متوقف شد، که این تعطیلی را از رکورد قبلی (۳۵ روز در ۲۰۱۸-۲۰۱۹) فراتر برد.

شب یکشنبه (۹ نوامبر/۱۸ آبان)، چاک شومر، رهبر اقلیت دموکرات در سنا، پیشنهاد محدودی ارائه داد: تمدید موقت یارانه‌های Obamacare برای یک سال و حفظ مزایای  برنامه کمک تغذیه مکمل یا SNAP است.

این پیشنهاد، با حمایت جمهوری‌خواهان میانه‌رو، به سرعت به توافق تبدیل شد. رأی‌گیری مقدماتی و فنی  procedural – که حدود ۹ شب به وقت شرق آمریکا (پنج و نیم صبح دوشنبه به وقت تهران) انجام شد – فیل باستر را شکست و لایحه ۳۱ صفحه‌ای را به جلو برد.

سناتورهای میانه‌رو دموکرات، مانند آنگوس کینگ از ماین و جان فترمن از پنسیلوانیا، با پیوستن به جمهوری‌خواهان، حداقل ۸ رأی کلیدی فراهم کردند. کینگ در بیانیه‌ای گفت: "۴۰ روز تعطیلی بیش از حد است؛ زمان عمل فرا رسیده." این توافق، هرچند موقت، Obamacare را از خطر فوری نجات داد و سرزنش عمومی را عمدتاً بر دوش جمهوری‌خواهان گذاشت.

 جمهوری‌خواهان، در مقابل، بودجه را بدون تغییرات دائمی اجتماعی تمدید کردند و ترامپ را برای مذاکرات آینده در موقعیت بهتری قرار دادند.

لایحه حالا به مجلس نمایندگان می‌رود، جایی که رأی نهایی می‌تواند امروز (۱۰ نوامبر/۱۹ آبان) یا فردا گرفته شود. ترامپ، که در پست‌های شبکه‌های اجتماعی خود این پیشرفت را ستوده، وعده داده لایحه را "سریع امضا" کند.

این تعطیلی، که بیش از ۱.۴ میلیون کارمند فدرال را تحت تأثیر قرار داد، اختلال‌های گسترده‌ای ایجاد کرد. فرودگاه‌ها با لغو بیش از ۲۰۰۰ پرواز و تأخیر ۷۰۰۰ دیگر روبرو شدند، زیرا کنترلرهای هوایی بدون حقوق به کار ادامه می‌دادند. برنامه SNAP، که ماهانه ۱۱۵ دلار به هر خانواده فقیر کمک می‌کند، در ایالت‌هایی مانند تگزاس و فلوریدا متوقف شد و میلیون‌ها نفر را در آستانه گرسنگی قرار داد. پارک‌های ملی و موزه‌های اسمیتسونین تعطیل شدند، و بررسی‌های مهاجرتی و وام‌های کسب‌وکارهای کوچک به تعویق افتاد.

علاوه بر این، تعطیلی بر انتشار آمارهای اقتصادی برنامه‌ریزی‌شده در تقویم رسمی فدرال نیز سایه انداخته است. وزارت بازرگانی و اداره آمار کار (BLS) – که کارمندان‌شان بدون حقوق مانده‌اند – گزارش‌های کلیدی را به تعویق انداخته‌اند، از جمله شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) ماهانه، که قرار بود ۱۳ نوامبر (۲۲ آبان) منتشر شود و معیار اصلی تورم برای تصمیم‌گیری فدرال رزرو است.

 گزارش اشتغال ماهانه (Nonfarm Payrolls) نیز، که ۸ نوامبر (۱۷ آبان) برنامه‌ریزی شده بود، با تأخیر مواجه شد و فقط داده‌های ناقص عرضه گردید، که باعث نگرانی تحلیل‌گران درباره دقت آمارهای اشتغال و بیکاری شد.

 دفتر بودجه کنگره (CBO) هشدار داده که این تأخیرها می‌تواند تصمیم‌گیری‌های بازار را مختل کند و نوسانات غیرمنتظره ایجاد کند.

علاوه بر CPI و اشتغال، گزارش‌های تجارت خارجی و تولید صنعتی نیز منتشر نشده یا ناقص مانده‌اند، که طبق گزارش وزارت خزانه‌داری، به "عدم نوسان غیرعادی در بازارها" دامن زده است.

 برآوردهای اولیه نشان می‌دهد این بحران ۰.۱ تا ۰.۲ درصد از رشد تولید ناخالص داخلی آمریکا را کاسته و حدود ۱۰ تا ۲۰ میلیارد دلار ضرر مستقیم وارد کرده است.

 کسب‌وکارهای کوچک، مانند تورهای گردشگری در پارک‌های ملی یا پیمانکاران دفاعی، بیشترین ضربه را خوردند. برای بازارهای جهانی، از جمله نفت و تجارت، این بی‌ثباتی به معنای تأخیر در تصمیم‌گیری‌های فدرال بود، هرچند تأثیر بلندمدت محدود به نظر می‌رسد.

با خبر توافق سنا، بازارهای جهانی نشانه‌هایی از احیا نشان دادند، هرچند تأخیرهای آماری همچنان سایه‌ای از عدم اطمینان ایجاد کرده است. قراردادهای آتی سهام آمریکا، از جمله نزدک (Nasdaq futures) با ۰.۸ درصد و اس‌اندپی ۵۰۰ (S&P 500 futures) با ۰.۵ درصد افزایش، در معاملات پیش از ساعات رسمی واکنش مثبتی به امید پایان تعطیلی دادند.

در آسیا، که بازارها دوشنبه صبح باز شده بودند، شاخص هانگ‌سنگ کره جنوبی ۰.۳ درصد و نیکی ژاپن ۰.۴ درصد صعود کردند، در حالی که بازارهای اروپایی مانند دکس آلمان با ۰.۲ درصد رشد اولیه باز شدند.

 این حرکات، طبق تحلیل رویترز، نشان‌دهنده "بهبودی از نگرانی‌های رشد" است، اما تحلیل‌گران هشدار می‌دهند که بدون انتشار کامل داده‌های تورمی، نوسانات کوتاه‌مدت ادامه خواهد یافت.

شاخص دلار (DXY)، که قدرت دلار را در برابر سبدی از شش ارز عمده اندازه‌گیری می‌کند، نیز تحت تأثیر قرار گرفت. پس از سه روز افت، شاخص با ۰.۰۵ درصد افزایش به ۹۹.۶۵ رسید، که به گفته سرمایه‌گذاران به سایت هایی مثل

Investing، نتیجه "تعدیل نگرانی‌های رشد با امید به پایان تعطیلی" است.

با این حال، دلار هفته را با افت کلی (در برابر یورو و ین) به پایان برد، زیرا فدرال رزرو بر سر نرخ بهره محتاط مانده است. در بازار نفت، برنت با ۰.۲ درصد افزایش به ۶۴.۸۹ دلار در هر بشکه رسید، که به ثبات سیاست‌های انرژی فدرال نسبت داده می‌شود.

در کل، بازگشایی دولت می‌تواند ثبات را بازگرداند، اما تأخیرهای آماری ممکن است تصمیم‌گیری‌های بانک‌های مرکزی را پیچیده‌تر کند.

با پایان احتمالی تعطیلی، تمرکز به بودجه کامل سال ۲۰۲۶ بازمی‌گردد، که تا مارس ۲۰۲۶ (اسفند ۱۴۰۴) باید نهایی شود. ترامپ همچنان Obamacare را هدف قرار داده و ممکن است در مذاکرات آینده، کسری بودجه را بهانه‌ای برای تغییرات اجتماعی کند. دموکرات‌ها، که از این توافق به عنوان "پیروزی برای مردم" یاد می‌کنند، آن را برای بسیج رأی‌دهندگان در انتخابات میان‌دوره‌ای ۲۰۲۶ (۱۴۰۵) به کار خواهند گرفت.

این بحران، بیست و یکمین تعطیلی دولت از سال ۱۹۷۶، یادآوری‌ای از شکنندگی سیستم بودجه‌ای آمریکاست. رونالد ریگان هشت تعطیلی کوتاه داشت، بیل کلینتون در ۱۹۹۵-۱۹۹۶ با ۲۱ روز رکورد زد، و باراک اوباما در ۲۰۱۳ با ۱۶ روز روبرو شد. اما این دور، با تمرکز بر سلامت عمومی، نشان داد چگونه اختلافات حزبی می‌تواند زندگی روزمره میلیون‌ها نفر را مختل کند.

 برای ناظران بین‌المللی، از جمله در خاورمیانه، این رویداد بر سیاست‌های خارجی آمریکا – مانند تحریم‌ها یا کمک‌های نظامی – سایه‌ای موقت انداخته است.

در نهایت، توافق سنا نه تنها یک آتش‌بس موقت، بلکه نشانه‌ای از پتانسیل دیپلماسی داخلی برای غلبه بر بن‌بست‌هاست.