داستان پنهان نفت ایران و روسیه؛ شرکت بیمه‌ای که تحریم‌ها را دور زد

خبرگزاری رویترز مدعی شد که کریسمس گذشته، نفتکش یوگ پس از تخلیه ۲ میلیون بشکه نفت تحریم‌شده ایران بندر چینگدائو را ترک کرد. در همان زمان، تانکرهایی دیگر محموله‌های نفت روسیه و ایران را به مقصد هند و مالزی حمل می‌کردند. این کشتی‌ها اپراتورها و مالکان مختلفی داشتند، اما نقطه‌ مشترک همه این محموله‌ها، شرکت بیمه کوچک ماریتایم میوچوال (Maritime Mutual) از نیوزیلند است که توسط برخی از بزرگترین صاحبان شرکت‌های بیمه جهان پشتیبانی می‌شود.

ماریتایم میوچوال که توسط پاول رنکین بریتانیایی و خانواده‌اش اداره می‌شود، بیش از دو دهه است که کشتی‌ها، از یدک‌کش‌ها گرفته تا تانکرهای نفتی، را بیمه می‌کند. بررسی رویترز از پرونده‌های کشتیرانی و بیمه و مصاحبه با منابع متعدد نشان می‌دهد که این شرکت، بیمه لازم برای ناوگان‌های سایه – تانکرهایی که تحریم‌ها را دور می‌زنند – را فراهم می‌کند و به تجارت نفت ایران و روسیه کمک کرده است.

ناوگان سایه کشتی‌هایی هستند که با استفاده از اسناد و نام‌های جعلی، فعالیت‌های خود را مخفی می‌کنند و پوشش بیمه‌ای ماریتایم میوچوال برای این کشتی‌ها حیاتی است و حتی بنادر ایران و روسیه ورود کشتی‌های بدون بیمه را نمی‌پذیرند. طبق ادعای رویترز، این شرکت حدود یک ششم از نفتکش‌های ناوگان سایه را بیمه کرده است.

نیوزیلند اکنون با همکاری شرکای بین‌المللی، تحقیقات خود را در مورد احتمال نقض تحریم‌ها و عدم رعایت مقررات ضدپولشویی ماریتایم میوچوال آغاز کرده است. پلیس جرایم مالی این کشور در اکتبر ۲۰۲۴ دفاتر این شرکت را بازرسی کرد، اما تاکنون هیچ اتهام جنایی مطرح نشده است. در واکنش، ماریتایم میوچوال هرگونه نقض تحریم‌ها را رد و اعلام کرد که استانداردهای سختگیرانه انطباقی را رعایت می‌کند.

بر اساس گزارش رویترز از سال ۲۰۱۸، این شرکت بیش از ۲۳۱ نفتکش را تحت پوشش قرار داده که ۱۳۰ فروند آنها پس از اعمال تحریم‌ها محموله‌های ایرانی یا روسی حمل کرده‌اند. محاسبات یک اندیشکده اروپایی نشان می‌دهد که ارزش این محموله‌ها بیش از ۱۸ میلیارد دلار نفت ایران و ۱۶ میلیارد دلار نفت روسیه بوده است.

پس از بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران و سپس روسیه، درآمد ماریتایم میوچوال رشد چشمگیری داشت و در سال‌های اخیر به بیش از ۱۰۸ میلیون دلار رسید. شرکت‌های ایرانی، از جمله شیراز مارین، از سال ۲۰۱۷ با این شرکت همکاری کرده‌اند.

با این همه، نیوزیلند تحقیقات خود را در مورد احتمال نقض تحریم‌ها توسط ماریتایم میوچوال آغاز کرده و با شرکای بین‌المللی همکاری می‌کند. وزارتخانه‌های مختلف آمریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا از اظهار نظر در این مورد خودداری کرده‌اند، اما این شرکت اعلام کرده که به رعایت کامل قوانین تحریمی متعهد است و از ارائه بیمه برای کشتی‌های ناوگان سایه پس از اکتبر ۲۰۲۴ خودداری می‌کند.