راز اصلی بودجه امسال در یک عدد پنهان شده است. دولت تعارف را کنار گذاشته و نرخ ارز را بر مبنای واقعیتهای اقتصاد چیده است. دیگر خبری از محاسبات رویایی نیست؛ بیایید ببینیم ماشینحساب بودجه دقیقا چه عددی از دلار را به ما نشان میدهد.
کشف نرخ ۹۱ هزار تومانی
برای فهمیدن قیمت واقعی دلار، باید سراغ دادههای نفتی در لایحه بودجه ۱۴۰۵ برویم. در بخش واگذاری داراییهای مالی، دولت ۳۱ درصد از درآمدهای نفتی را از صندوق توسعه ملی استقراض کرده است. این سهم معادل ۶ میلیارد و ۴۵۹ میلیون دلار ارزش دارد که در بودجه با رقم ۵۹۰ همت (هزار میلیارد تومان) ثبت شده است.
یک تقسیم ساده واقعیت را فریاد میزند: وقتی ۵۹۰ هزار میلیارد تومان را بر ۶.۴ میلیارد دلار تقسیم کنیم، میبینیم نرخ دلاری که دولت مبنا قرار داده، در کانال ۹۱ هزار تومان قرار دارد. این همان عددی است که از بررسی ارز ترجیحی کالاهای اساسی هم به دست میآید.
دولت برای دارو، شیرخشک و ملزومات پزشکی ۸۵ همت پیشبینی کرده و ۵۷۲ همت هم برای مابهالتفاوت نرخ ارز کنار گذاشته است. مجموع این ارقام (۶۵۷ همت) حدود ۳۴.۵ درصد از کل درآمدهای نفتی یا همان ۷ میلیارد و ۱۸۸ میلیون دلار است. اینجا هم تقسیم ریال بر دلار، دوباره ما را به همان نرخ ۹۱ هزار تومانی میرساند.
پایان رانت ارزی؟
سال گذشته نرخ ارز بودجه ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان بود، اما امسال ماجرا فرق کرده است. این تغییر نشان میدهد دولت تصمیم گرفته واقعبین باشد و ارزهای نفتی حاصله را احتمالا با نرخ «تالار اول» و «تالار دوم» محاسبه کند. این اقدام یعنی خداحافظی با ارز ترجیحی ارزانقیمت و احتمالا تلاشی برای سد کردن راه رانتخواری که همیشه در صف ارزهای ارزان وجود داشته است.