بازی پرخطر تهران-واشنگتن؛ کی اول فرمان را می‌چرخاند؟

چهارشنبه 28 آبان 1404 - 13:21
مطالعه 3 دقیقه
ایران و آمریکا
ترامپ از تمایل ایران برای توافق می‌گوید و تهران تکذیب می‌کند. اما پشت این نمایش دیپلماتیک، یک بازی خطرناک در جریان است. چه کسی اول کنار می‌کشد؟

تصور کنید دو راننده با سرعت زیاد، در یک جاده‌ی باریک، مستقیم به سمت هم می‌رانند. هرکس زودتر فرمان را بچرخاند و از مسیر خارج شود، «ترسو» یا بازنده است. اگر هیچ‌کدام کنار نکشند، نتیجه یک تصادف فاجعه‌بار خواهد بود. این سناریو که در نظریه‌ی بازی‌ها به آن «بازی مرغ» (Game of Chicken) می‌گویند، شباهت عجیبی به وضعیت فعلی میان ایران و آمریکایِ دوران دونالد ترامپ دارد؛ یک بازی پرخطر که هر دو طرف با اعلام مواضع سرسختانه، تلاش می‌کنند دیگری را وادار به عقب‌نشینی کنند.

جرقه جدید این بازی، از دیدار دونالد ترامپ با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، زده شد. به گزارش زومان، ترامپ با همان لحن قاطعانه‌ همیشگی‌اش ادعا کرد که ایران برای رسیدن به یک توافق آماده است و به نفعش است که این کار را انجام دهد. این اظهارات که هفته‌هاست تکرار می‌شود، این بار یک سوال بزرگ ایجاد کرد: آیا عربستان سعودی، رقیب سنتی ایران، به کانال جدید و محرمانه ارتباط با واشنگتن تبدیل شده است؟

پاسخ تهران به هر دو سوال سریع و شفاف بود. از یک سو کمال خرازی در مورد شرایط مذاکره پاسخ داد، از سوی دیگر یک مقام مطلع به نورنیوز(رسانه نزدیک به علی شمخانی)، هرگونه انتقال پیام از طریق ولیعهد سعودی را «کاملاً کذب» خواند.

آمریکایی ها باید اولین گام را بردارند و نشان دهند که آماده تعامل با ما بر اساس شرایطی هستند که ما تعیین می‌کنیم. تنها مسئله‌ای که ما آمادهٔ تعامل دربارهٔ آن با دیگران هستیم میزان غنی‌سازی است. ما در مورد سایر مسائل از جملهٔ فعالیت‌های موشکی گفت‌وگو نخواهیم کرد و از آنچه بتوانیم در جهت ارتقای موشک‌های‌مان‌ انجام دهیم، غفلت نمی‌کنیم. ما باید غنی‌سازی خود را ادامه دهیم؛ زیرا نیازمند تولید سوخت برای نیروگاه‌هایمان و فعالیت‌های پزشکی هستیم.
- کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی
شایعه انتقال پیام ایران به آمریکا توسط ولیعهد سعودی کذب است. ارسال نامه پزشکیان به بن‌سلمان توسط رئیس سازمان حج بوده و مضمون سیاسی نداشته. به دلایل مختلف، همواره قطر و عمان مسیر تماسهای غیرمستقیم تهران-واشنگتن بوده‌اند و این سیاست تغییری نکرده است
- یک مقام مطلع به نورنیوز

در نهایت، به نظر می‌رسد دو روایت موازی در جریان است. روایتی پرسروصدا به کارگردانی کاخ سفید که از تمایل شدید ایران برای توافق می‌گوید و روایتی آرام از سوی تهران که ضمن رد ادعاهای پرهیاهو، چهارچوب هرگونه تعامل را می‌خواهد مشخص می‌کند.

در نظریه بازی‌ها، وقتی یک بازیگر به صورت علنی اعلام می‌کند که «به هیچ وجه کوتاه نمی‌آید»، در واقع خودش را به یک استراتژی متعهد می‌کند تا گزینه‌های برگشت را برای خودش ببندد و طرف مقابل را مجبور کند تصمیمش را بر اساس این تعهد سخت بگیرد. ترامپ با این ادعاها سعی می‌کند ایران را تحت فشار بگذارد و دست بالا را در هر مذاکره احتمالی داشته باشد. تهران نیز با تکذیب فوری، نشان می‌دهد که حاضر نیست تا آخرین لحظه نقش «بازنده» را بپذیرد.

به نظر شما این بازی دیپلماتیک به کجا می‌رسد؟ دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.

داغ‌ترین مطالب روز

نظرات