چرخش استراتژیک بن‌سلمان در واشنگتن؛ ریاض کارت خود را رو کرد

به گزارش زومان، محمد بن سلمان ولیعهد عربستان، برای سفری تعیین‌کننده به واشنگتن آماده می‌شود؛ سفری که قرار است در ۱۸ نوامبر (سه‌شنبه 27 آبان) انجام شود اما به نظر می‌رسد دستور کار آن با آنچه ترامپ در ذهن دارد، تفاوت‌های اساسی دارد.

ریاض از طریق کانال‌های دیپلماتیک و به دور از هیاهوی رسانه‌ای، پیامی روشن به واشنگتن فرستاده است؛ موضع ما درباره عادی سازی روابط با اسرائیل تغییر نکرده است.

منابع آگاه به رویترز گفته‌اند که عربستان تنها در یک صورت حاضر به امضای توافق خواهد بود: وجود یک نقشه راه مشخص و معتبر برای ایجاد دولت فلسطینی. این پیام پیش از سفر، تلاشی برای جلوگیری از هرگونه سوءتفاهم یا فشار دیپلماتیک در اتاق بیضی کاخ سفید است.

عادی‌سازی روابط میان عربستان و اسرائیل، می‌تواند نقشه ژئوپلیتیک خاورمیانه را برای همیشه تغییر دهد.

با توجه به مخالفت سرسختانه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، با تشکیل دولت فلسطینی، به نظر می‌رسد رویای ترامپ فعلاً به بن‌بست خورده است. اما آیا این به معنای دست خالی برگشتن بن سلمان از واشنگتن است؟ خیر.

مقامات سعودی قصد دارند تمرکز مذاکرات را از موضوع حساس عادی‌سازی به سمت یک هدف ملموس‌تر هدایت کنند؛ یک توافقنامه دفاعی مهم با آمریکا.

این توافق که انتظار می‌رود در این سفر نهایی شود، چتر حمایتی نظامی آمریکا را بر سر بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان گسترده‌تر می‌کند و حضور نظامی ایالات متحده در خلیج فارس را تثبیت می‌کند. البته این پیمان، آن معاهده دفاعی کامل به سبک ناتو که ریاض پیش‌تر در ازای صلح با اسرائیل طلب کرده بود، نیست.

 جوناتان پنیکوف، معاون پیشین اطلاعات ملی آمریکا، معتقد است: «ولیعهد عربستان احتمالاً بدون وجود حداقل یک مسیر معتبر برای دولت فلسطینی، در آینده نزدیک به رسمی کردن روابط علاقه‌مند نخواهد بود. او سعی خواهد کرد از نفوذ خود بر ترامپ استفاده کند تا حمایت صریح و آشکاری برای تأسیس یک دولت فلسطینی مستقل جلب کند.»

این توافق دفاعی محدود که با الگوبرداری از توافق آمریکا با قطر طراحی شده، شامل همکاری در زمینه فناوری‌های پیشرفته، برگزاری مانورهای نظامی مشترک و تسهیل فروش تسلیحات پیشرفته آمریکایی به عربستان است.

در واقع، ریاض با این کار، نیازهای فوری امنیتی خود را از معادله پیچیده صلح با اسرائیل جدا می‌کند.

جالب اینجاست که یکی از دلایل رضایت عربستان به یک توافق دفاعی سبک‌تر، تغییر محاسبات منطقه‌ای است. حمله اسرائیل به ایران احتمالا نظر ریاض را برای برداشتن گام سنگین به سمت آغوش امنیتی آمریکا و پذیرفتن معاهده کامل و پرهزینه ، تا حدی تعدیل کرده است.

با این همه توافق جدید نیز بدون شرط نیست. منابع آگاه می‌گویند این پیمان شامل محدودیت‌هایی در روابط اقتصادی و فناوری عربستان با چین خواهد بود؛ بندی که تلاش سعودی‌ها برای ایجاد توازن میان استقلال استراتژیک و تضمین امنیتی آمریکا را پیچیده‌تر می‌کند.

در نهایت، سفر بن سلمان به واشنگتن بیش از آنکه جشن یک صلح تاریخی باشد، روایتی از اقدام دیپلماتیک در دنیایی است که اتحادها و تهدیدها به سرعت در حال تغییر هستند؛ جایی که یک سپر دفاعی مطمئن، فعلاً بر یک دست دادن پرحاشیه ارجحیت دارد.