به گزارش زومان، شورای امنیت سازمان ملل به صحنه یک جدال لفظی بر سر سرنوشت توافق هستهای ایران تبدیل شد. نمایندگان روسیه و آمریکا با مواضعی کاملاً متضاد، پرده از شکاف عمیقی برداشتند که آینده دیپلماسی با ایران را در هالهای از ابهام فرو برده است.
این جدال، زمانی به اوج رسید که نماینده روسیه، کل جلسه را زیر سؤال برد و آن را «فاقد وجاهت قانونی» خواند. بر اساس گزارشی که فارس منتشر کرده است، دیپلمات روس تأکید کرد که برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، مدتهاست که از دستور کار شورا خارج شده و اهمیت خود را از دست دادهاند.
نبرد بر سر قطعنامه ۲۲۳۱
نماینده آمریکا اما بلافاصله این دیدگاه را رد کرد. او با قاطعیت اعلام کرد که قطعنامه ۲۲۳۱ «همچنان به قوت خود باقی است» و فعالسازی مکانیسم ماشه (Snapback) کاملاً با مفاد آن سازگار است. او با اشاره به فعال شدن کمیته تحریمهای ۱۷۳۷ سازمان ملل، عملاً از بازگشت کامل ساختار تحریمها علیه ایران خبر داد.
این دیپلمات آمریکایی مدعی شد که ایران همکاری لازم با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را ندارد و واشنگتن نگران است که اعضای دائم شورا، به بازگشت تحریمها پایبند نباشند.
نمایندگان انگلیس و فرانسه نیز در حمایت از آمریکا، فعالسازی مکانیسم ماشه را نتیجه پنج سال تلاش بیثمر دیپلماتیک خواندند، اما همزمان تأکید کردند که این اقدام به معنی پایان دیپلماسی نیست و خواستار بازگشت ایران به میز مذاکره شدند.
روسیه انگشت اتهام را به سوی اسرائیل گرفت
در نقطه مقابل، نماینده روسیه روایتی متفاوت ارائه داد. او نه تنها اقدامات دبیرخانه سازمان ملل در اجرای تحریمها را «خلاف منشور» این سازمان دانست، بلکه انگشت اتهام را مستقیماً به سوی اسرائیل و حامیان غربیاش نشانه رفت.
او یادآور شد که درست زمانی که قرار بود دور ششم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا برگزار شود، اسرائیل به ایران حمله کرد؛ حملهای که به گفته او، «نه تنها حملهای به ایران، بلکه حملهای به کلِّ ساختار انپیتی بود.»
دیپلمات روس تأکید کرد که این «تشدید تنش از سوی اسرائیل» با حمایت آمریکا، هرگونه چشماندازی برای احیای توافق با ایران را نابود کرد.
ادعای کشورهای اروپایی
نماینده فرانسه در سازمان ملل در جلسه شورای امنیت مدعی شد که کلید زدن ساز و کار موسوم به مکانیسم ماشه به معنی پایان تلاشها برای حل و فصل دیپلماتیک پرونده هستهای ایران نیست. او مدعی شد که تصمیم برای فعال کردن مکانیسم ماشه بعد از پنج سال تلاش دیپلماتیک گرفته شده است.
نمایندگان آلمان و اتحادیه اروپا نیز در این جلسه خواستار دسترسی کامل آژانس به اماکن هستهای ایران و بازگشت تهران به میز مذاکرات شدند
مخالفان بازگرداندن تحریمهای ایران چه گفتند؟
این تقابل تنها به قدرتهای بزرگ محدود نشد. چین با اشاره به خروج یکجانبه آمریکا از برجام و حملات اسرائیل، این اقدامات را عامل اصلی تشدید تنشها دانست و خواستار ورود صادقانه واشنگتن به مذاکرات و رعایت حقوق ایران شد.
پاکستان نیز به صراحت اقدام سه کشور اروپایی در بازگرداندن تحریمها را محکوم کرد و گفت که تمامی مسائل باید از طریق گفتگو حل شوند. نماینده این کشور تأکید کرد که دیپلماسی و توافقی که مردم را مجازات نمیکند، باید همیشه در اولویت باشد.
کشورهای دیگری چون کره جنوبی و سیرالئون نیز بر لزوم تعامل دیپلماتیک برای شکستن بنبست فعلی و تنشزدایی تأکید کردند تا شاید روزنهای برای گفتگو در این فضای متشنج باز بماند.
به نظر شما کدام طرف در این جدال دیپلماتیک دست بالا را دارد؟ دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.