تجارت مرگبار آلودگی: سود میلیاردی صنایع از نفس‌های شما

به گزارش زومان، هر ساعت، هفت نفر در سکوت جان می‌بازند. این یک آمار خشک و خالی نیست؛ صدای تیک‌تاک ساعتی است که هزینه‌ی آن را ریه‌های شهروندان پرداخت می‌کنند، در حالی که صنایع خاصی سود خود را تا ۵۰ درصد افزایش می‌دهند.

بر اساس گزارشی که فارس منتشر کرده است، آلودگی هوا دیگر یک بحران زیست‌محیطی صرف نیست؛ یک مدل کسب‌وکار پنهان و پرسود است. داستانی که سال‌هاست تکرار می‌شود: پالایشگاه‌ها سالانه ۶۰ میلیون لیتر مازوت تولید می‌کنند و صنایع بزرگ، از سیمان گرفته تا نیروگاه‌ها، ارزان‌ترین و آلاینده‌ترین سوخت را به گزینه‌های پاک ترجیح می‌دهند.

این تصمیم ساده، یک صورت‌حساب سرسام‌آور ۱۲ میلیارد دلاری برای نظام سلامت کشور می‌تراشد. در واقع، آلودگی هوا یک بازار موازی ساخته است که روزانه ۳۳ میلیون دلار و ساعتی بیش از ۱.۳ میلیون دلار خرج روی دست بیمارستان‌ها، داروخانه‌ها و خانواده‌ها می‌گذارد. وقتی بیماری در شهر می‌چرخد، پول هم می‌چرخد.

اسناد نشان می‌دهد که برخی پتروشیمی‌ها و نیروگاه‌ها، با کاهش ۵۰ درصدی هزینه‌ی سوخت خود، بخشی از سود یک میلیارد دلاری‌شان را مدیون همین مازوت و فیلترهای نصب‌نشده هستند. همزمان، واردات ۳۰۰ میلیون لیتر مازوت، صدها میلیون دلار سود تجاری برای عده‌ای دیگر می‌سازد؛ درست در همان لحظاتی که شهر برای نفس کشیدن تقلا می‌کند.

در این میان، انگشت اتهام به دو سمت نشانه رفته است. حمیدرضا صارمی، کارشناس حمل‌ونقل شهری، معتقد است که سهم اصلی آلودگی متوجه خود مردم است.

او می‌گوید تردد روزانه خودروهای شخصی و مصرف بالای سوخت خانگی، عوامل اصلی هستند و تا زمانی که رفتار شهروندان اصلاح نشود، هیچ سیاست صنعتی به نتیجه نمی‌رسد.

در مقابل، محمد درویش، کارشناس برجسته محیط‌زیست، نگاهی کاملاً متفاوت دارد. او آلودگی هوا را یک «تصمیم اقتصادی» می‌داند، نه یک پدیده‌ی طبیعی یا شهروندی.

از دید او، وقتی سوزاندن مازوت سودآور است و نصب فیلتر هزینه دارد، ریشه‌ی آلودگی را باید در ساختار سودمحور صنایع و رانت انرژی جستجو کرد، نه در سبک زندگی مردم.

این بن‌بست در حالی است که گزارش‌های پژوهشی معتبر مانند گزارش EPA نشان می‌دهد که دولت‌ها می‌توانند سرنوشت را تغییر دهند. در آمریکا، وضع استانداردهای سختگیرانه برای کیفیت هوا، سالانه از مرگ ۴۵۰۰ نفر جلوگیری کرده و ۴۶ میلیارد دلار در هزینه‌های سلامت صرفه‌جویی به همراه داشته است. اتحادیه اروپا نیز موفق شده مرگ‌ومیر ناشی از ذرات معلق را تا ۴۵ درصد کاهش دهد. این آمارها یک پیام روشن دارند: مبارزه با آلودگی هوا، نه یک هزینه، که یک سرمایه‌گذاری حیاتی است.

به نظر شما ریشه اصلی آلودگی هوا در ایران چیست؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.