آب و نان گران شد؛ رکوردهای کم سابقه سفره خانوار

تصور کنید نانی که پارسال می‌خریدید، حالا دو برابر قیمت دارد. این یک فرض تلخ نیست؛ این آمار رسمی تورم ۱۰۰ درصدی نان در آبان ۱۴۰۴ است که به تازگی مرکز آمار منتشر کرده است. همزمان، میوه‌ها با جهشی ۱۰۸ درصدی، رکورد تازه‌ای در گرانی ثبت کرده‌اند. این اعداد، تنها بخشی از داستان چالش معیشت در میانه پاییز شما هستند.

بیایید با هم به یک خرید روزانه برویم. شما وارد فروشگاه می‌شوید، سبد را برمی‌دارید و به سمت قفسه‌ها حرکت می‌کنید. کمی میوه برای بچه‌ها، مقداری پنیر و شیر برای صبحانه و چند نان تازه. در نگاه اول همه چیز عادی است. اما وقتی به صندوق می‌رسید و کارت می‌کشید، عددی که روی نمایشگر می‌بینید، شما را غافلگیر می‌کند. احساس می‌کنید حتما اشتباهی رخ داده، اما این‌طور نیست.

این حس آشنای بسیاری از ماست. آن شوک پای صندوق، ترجمه‌ی ساده‌ی آمارهای اقتصادی است. طبق آخرین گزارش‌ها، هرچند تب تند تورم ماهانه کمی فروکش کرده، اما وقتی قیمت‌ها را با همین موقع در سال گذشته مقایسه می‌کنیم، با واقعیتی سرسخت روبرو می‌شویم: تورم نقطه به نقطه همچنان در مرز ۵۰ درصد قرار دارد. این یعنی سفره‌ی شما نسبت به سال قبل، تقریبا به همین اندازه کوچک‌تر شده است.

اما داستان فقط به خوراکی‌ها ختم نمی‌شود. شاید در سبد خریدتان افزایش قیمت پوشاک یا حمل‌ونقل را کمتر حس کرده باشید، اما وقتی به خانه برمی‌گردید، نامه‌ی دیگری منتظر شماست. قبض‌های آب، برق و سوخت هم از این مسابقه گرانی جا نمانده‌اند. این بخش به‌تنهایی در آبان ماه تورم ماهانه‌ی ۷ درصدی را تجربه کرده و تورم نقطه به نقطه آن به عدد ۷۸.۳ درصد رسیده است. این یعنی هزینه‌ی روشن نگه داشتن چراغ خانه و گرم کردن آن، فشاری مضاعف بر دوش شما گذاشته است.

اما این فشار اقتصادی برای همه یکسان نیست. آمارها نشان می‌دهد که تورم برای سه دهک اول جامعه، یعنی کم‌برخوردارترین افراد، از مرز ۵۰ درصد هم عبور کرده و از سایر دهک‌ها بالاتر است. چرا؟ چون بخش بزرگی از درآمد این خانوارها صرف خرید همان کالاهای اساسی مثل نان، لبنیات و میوه می‌شود؛ دقیقا همان کالاهایی که رکوردداران گرانی بوده‌اند. این یعنی چرخ اقتصاد، برای کسانی که بنیه‌ی مالی ضعیف‌تری دارند، اکنون سنگین‌تر می‌چرخد و آن‌ها را برای تامین ابتدایی‌ترین نیازهای زندگی، با چالشی بزرگ‌تر روبرو می‌کند.