رویای آیفون‌دار شدن؛ چند سال باید کار کنیم تا به آرزویمان برسیم؟

بیایید یک داستان ساده را مرور کنیم؛ داستان آرزویی که شاید روزی نه چندان دور، دست‌یافتنی به نظر می‌رسید: داشتن یک گوشی موبایل خوب. امروز، این آرزوی حداقلی برای بسیاری از ما به رویایی تبدیل شده که هر روز از ما دورتر می‌شود. قهرمان داستان امروز ما، نه یک انسان، که یک کالاست: آیفون ۱۶. بیایید ببینیم این قهرمان لوکس، چه روایتی از اقتصاد و قدرت خرید ما دارد.

فرض کنیم اول سال تصمیم گرفته بودید یک آیفون ۱۶ با حافظه‌ی ۱۲۸ گیگابایت بخرید. در آن زمان، قیمت این گوشی کمتر از ۹۰ میلیون تومان بود. اما شما صبر کردید و حالا بعد از گذشت ۹ ماه، برای خرید همان گوشی باید نزدیک به ۱۳۰ میلیون تومان بپردازید. این یعنی یک جهش قیمتی ۴۴ درصدی، آن هم فقط در کمتر از یک سال. این عدد به تنهایی ترسناک است، اما وقتی آن را کنار درآمدمان می‌گذاریم، داستان تلخ‌تر هم می‌شود.

یک خانواده با حداقل درآمد(دهک اول) را در نظر بگیرید که ماهانه حدود 11 میلیون و 500 هزار تومان درآمد دارد. این درآمد با توجه به این موضوع تخمین زده شده که درآمد دهک اول در سال گذشته طبق گزارش مرکز آمار، حدود 8 میلیون تومان بوده که با فرض رشد 45 درصدی (مطابق با رشد حداقل دستمزد) در سال 1404 به 11.5 میلیون تومان رسیده است. در ابتدای سال، این خانواده باید تمام حقوق حدود ۸ ماه خود را بدون حتی یک ریال خرج، پس‌انداز می‌کرد تا بتواند صاحب یک آیفون ۱۶ شود. اما امروز، این عدد به 11.4 ماه رسیده است. یعنی نزدیک به یک سال کار بی‌وقفه، بدون خوردن، آشامیدن و هرگونه هزینه‌ی دیگر، فقط برای یک گوشی! این تصویر به خوبی نشان می‌دهد که چطور سرعت رشد قیمت‌ها، از سرعت افزایش درآمد ما پیشی گرفته و ما را در این مسابقه نفس‌گیر بازنده کرده است.

شاید فکر کنید این داستان فقط برای قشر کم‌درآمد است، اما آمارها تصویر دیگری را نشان می‌دهند. بر اساس داده‌های مرکز آمار از درآمد خانوار در سال 1403 و با فرض رشد 45 درصدی آن در سال 1404 (مطابق با رشد حداقل دستمزد) متوسط درآمد ماهانه ثروتمندترین دهک جامعه در سال جاری حدود ۸۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان تخمین زده می‌شود. در ابتدای سال، خرید یک آیفون تقریباً معادل درآمد یک ماه این خانوارها بود. اما حالا، حتی برای ثروتمندترین‌ها هم این هزینه به ۱.۵ برابر درآمد ماهانه‌شان افزایش یافته است؛ مگر اینکه درآمد آنها وابسته به دلار بوده باشد.

این شکاف برای طبقه متوسط عمیق‌تر هست. نسبت قیمت آیفون به متوسط درآمد ماهانه‌ی یک خانوار شهری از ۲.۲ برابر در ابتدای سال، به بیش از 3.1 برابر در حال حاضر رسیده است.

آیفون در این داستان، دیگر فقط یک گوشی نیست؛ یک آینه‌ی تمام‌نماست که نشان می‌دهد چطور ارزش پول و دسترنج ما در برابر تورم و رشد لگام‌گسیخته دلار، روزبه‌روز کمتر می‌شود و ساده‌ترین امکانات زندگی، به کالاهایی لوکس و دست‌نیافتنی تبدیل می‌شوند. اینجا حقوق‌بگیران بازنده قطعی نرخ تورم هستند.

شما برای خرید یک گوشی خوب چقدر باید پس‌انداز کنید؟ نظرتان را با ما در میان بگذارید.