نمایش سه پرده‌ای بنزین؛ کاسه صبر دولت لبریز شد
به گزارش زومان، انگار کسی نمی‌خواهد زنگوله را به گردن گربه بیندازد. این روایت، داستان این روزهای قیمت بنزین در کشور است که همچنان ادامه دارد؛ وزیر نفت با احتیاط می‌گوید «تصمیم‌گیری درباره قیمت فراتر از وزارت نفت است» و آن را به «ارکان حاکمیت» حواله می‌دهد. از سوی دیگر، رئیس سازمان سیاستگذاری انرژی اطمینان می‌دهد که «قرار نیست مردم غافلگیر شوند.»
این جملات، قطعات یک پازل بزرگ هستند؛ پازلی که تصویر نهایی‌اش احتمالا تغییر قریب‌الوقوع در قیمت و سهمیه‌بندی بنزین است. دولت چراغ سبز را نشان داده، اما می‌خواهد این‌بار با احتیاط و چراغ خاموش در جاده اصلاح قیمت بنزین حرکت کند؛ جاده‌ای که خاطرات خوشی از آن در ذهن‌ها ثبت نشده است.
جمله کوتاه اسماعیل سقاب اصفهانی، رئیس سازمان سیاستگذاری انرژی، مبنی بر عدم غافلگیری مردم، شاید مهم‌ترین خبر این روزهای اقتصاد ایران باشد. یک اطمینان خاطر که در دل خود داستانی بزرگ‌تر را پنهان کرده است؛ داستان یک تنگنای مالی عظیم و تصمیمی که دیگر نمی‌توان آن را به تعویق انداخت. وقتی وزیر نفت هم تایید می‌کند که حجم واردات بنزین «برای بودجه کشور آزاردهنده» شده، دیگر شکی باقی نمی‌ماند که کاسه صبر دولت لبریز شده است.
اما این تنگنا چقدر جدی است؟ فرهاد شهرکی، نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس، پرده از واقعیت تلخی برمی‌دارد: «کیف پول ارزی دولت برای واردات بنزین خالی شده است.» این اعتراف، احتمالا موتور محرک تمام سناریوهای جدید است. اعداد و ارقام هم این موضوع را فریاد می‌زنند.
به گفته فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، سالانه ۶ میلیارد دلار برای واردات بنزین هزینه می‌شود و قیمت تمام‌شده هر لیتر بنزین برای دولت، حدود ۷۰ هزار تومان است! در کنار این هزینه سرسام‌آور، هیولای قاچاق نیز هر روز فربه‌تر می‌شود. روزانه بیش از ۲۱ میلیون لیتر سوخت از کشور قاچاق می‌شود؛ یعنی تقریباً معادل کل مصرف بنزین در استان تهران! این یک رودخانه عظیم از ثروت ملی که به جای جاری شدن در رگ‌های اقتصاد، از مرزها به بیرون نشت می‌کند و به همسایگان می‌رسد.
اصلاح قیمت بنزین: رونمایی از یک نمایش سه‌مرحله‌ای
با این اوصاف، دولت به دنبال راهی میانه است؛ راهکاری که نه به جامعه شوک وارد کند و نه آنکه مجبور باشد چشمش را روی بحران ارزی ببندد. به نظر می‌رسد این راه میانه، یک طرح سه‌مرحله‌ای یا بنزین سه نرخی» است که جزئیات آن به تدریج در حال آشکار شدن است.
بر این اساس به نظر می‌رسد دولت راه میانه را پیدا کرده است. راهکاری که نه سهمیه ماهانه بنزین ۱۵۰۰ تومانی و ۳۰۰۰ تومانی عموم مردم را دستکاری می‌کند و نه از درآمدی که برای جبران کسری بودجه نیاز دارد، چشم‌پوشی می‌کند.
آنچه مشخص است، قطار اصلاحات بنزینی به راه افتاده است. دولت سعی دارد از تکرار تجربه‌های تلخ گذشته جلوگیری کند و با اجرای تدریجی و اطلاع‌رسانی قطره‌چکانی، جامعه را برای این تغییر بزرگ آماده سازد. اما همه شواهد نشان می‌دهد که دوران بنزین ارزان برای مصارف مازاد، به پایان خود نزدیک می‌شود.
زومان پیشتر در گزارشی به جزئیات طرح دولت برای بنزین سه نرخی پرداخته بود.
به نظر شما این نمایش سه‌پرده‌ای، چه پایانی برای اقتصاد و سبد هزینه خانوارها رقم خواهد زد؟