دولت دستش را در فروش نفت رو نمی‌کند
به گزارش زومان، سید علی مدنی‌زاده، وزیر اقتصاد، ظهر امروز (چهارشنبه) در حاشیه جلسه هیات دولت از برنامه جدید تیم اقتصادی دولت چهاردهم برای کنترل هزینه‌های جاری پرده برداشت؛ موضوعی که هفته پیش حمیدرضا پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه هم به نحوی به آن اشاره کرده بود. پورمحمدی از «ردیف‌های بودجه» سخن گفته و برای اولین بار به «حذف یا ادغام برخی ردیف های بودجه» برای سال آینده اشاره کرده بود.
پشت صحنه این اظهارات تیم اقتصادی دولت، به نفت و منابع حاصل از فروش آن باز می‌گردد؛ بخشی از بودجه کشور که حمید پورمحمدی هفته گذشته از کاهش آن سخن گفت، به «کاهش درآمدهای ارزی دولت» به دلیل افت قیمت نفت در بازارهای جهانی اشاره دارد که بنابر اظهارات او، همه آن صرف یک هزینه جاری و حیاتی می‌شود. پورمحمدی گفت: «۱۰۰ درصد درآمدهای دولت از محل نفت در قالب ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی صرف واردات کالاهای اساسی و دارو می‌شود.»
هرچند پورمحمدی به کاهش درآمد نفتی در سال جاری اذعان کرده اما وزیر اقتصاد امروز از «عدم دریافت سیگنال کاهش درآمدهای نفتی» برای سال آینده سخن گفت؛ این موضوعی است که نشان می‌دهد دولتی‌ها احتمالا میزان تحقق نفت در سال جاری را مبنای پیش‌بینی سال آینده قرار می‌دهند.
چه آنکه وزیر اقتصاد در ادامه اظهارات امروز خود تاکید کرد که طبق روال گذشته درآمدهای نفتی در لایحه بودجه محاسبه می‌شود.
ردپای سخنان اعضای تیم اقتصادی دولت درباره کاهش درآمدهای ارزی ایران -که بخش قابل توجه آن به نفت اختصاص دارد- را می‌توان در گزارش‌های رسانه‌های جهان نیز دنبال کرد؛ جایی که رویترز در گزارشی از فروش طلای سیاه ایران را با تخفیف‌هایی بی‌سابقه به چین خبر داد.
ماجرا از جایی پیچیده شد که مسکو برای فروش نفت خود، تخفیف‌های سنگینی ارائه داد و این اتفاق، یک جنگ سرد قیمتی بین تهران و مسکو برای جلب نظر پالایشگاه‌های مستقل چینی به راه انداخت. این فشار باعث شده تا تخفیف نفت ایران نسبت به شاخص جهانی برنت، از حدود ۳ دلار در ماه مارس، به بیش از ۸ دلار برای تحویل در ماه دسامبر برسد. حتی شنیده می‌شود برخی خریداران به دنبال تخفیف ۱۰ دلاری هستند.
گزارش رویترز و سخنان اعضای هیات دولت درباره کاهش درآمدهای ارزی با صحبت‌های هادی قوامی، نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، معنای دیگری پیدا می‌کند. او پرده از آماری تکان‌دهنده برمی‌دارد: از منبع 930 هزار میلیارد تومانی پیش‌بینی شده در بودجه امسال از محل واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای -که عمده آن درآمدهای نفتی است- در 6 ماه فقط ۱۵۱ هزار میلیارد تومان وصول شده است؛ یعنی فقط ۳۲ درصد آن وصول شده است و در این ردیف بیش از ۳۲۲ هزار میلیارد تومان عدم تحقق داشته‌ایم.
قوامی با اشاره به کاهش قیمت نفت ایران از ۷۱ دلار به ۵۱ دلار به دلیل تخفیف‌ها، اظهارات وزیر نفت مبنی بر «وضعیت بسیار خوب فروش نفت» را به چالش می‌کشد و می‌گوید: «شاید میزان صادرات نفت خوب باشد، اما ورود پول نفت به کشور خوب نیست.»
به نظر می رسد با توجه به تشدید تحریم ها علیه ایران، احتمال کاهش فروش نفت ایران افزایش یافته و حال، سناریوی فروش نفت با قیمت پایین‌تر به چین -که مشتری اصلی طلای سیاه ایران است-؛ می تواند برای بودجه، موضوعی به شدت چالش برانگیز باشد.
از سوی دیگر، ردپای ایستادن دولت روی سناریوی غیرخوشبینانه درآمدهای نفتی را می‌توان از رویکردش درباره درآمدهای مالیاتی در بودجه سال آینده نیز دنبال کرد.
مدنی زاده تاکید کرد: بخش قابل‌توجه منابع بودجه سال آینده مبتنی بر مالیات خواهد بود.