املاک ۱۰ همتی بانک آینده در برابر زیان ۵۵۰ همتی!

بانک آینده با کوهی از زیان انباشته به حجم بالغ بر ۵۵۰ هزار میلیارد تومان (همت) روبروست، در حالی که طبق آمار بانک مرکزی مجموع دارایی‌های غیرمنقول این بانک تنها حدود ۱۰ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود. این مقایسه تکان‌دهنده به آن معناست که حتی اگر تمام املاک و مستغلات این بانک به فروش برسد، تنها قادر به پوشش حدود ۲ درصد از زیان انباشته عظیم آن خواهد بود و گره‌ای از حجم بدهی‌های این بانک ورشکسته باز نخواهد کرد.

این ارقام، تصویر پیچیده‌ای از وضعیت دارایی‌های این بانک را به نمایش می‌گذارد.  اموال غیر منقول، به دارایی‌های ثابت و غیرقابل جابجایی مانند زمین و ملک گفته می‌شود. از مجموع ۱۰.۲ همت دارایی غیرمنقول بانک آینده، حدود ۲۲ درصد آن به شعب بانک اختصاص دارد که با مدیریت بانک ملی به فعالیت خود ادامه خواهند داد و به نظر می‌رسد خارج از چرخه فروش دارایی‌ها برای تسویه بدهی خواهند بود. بنابراین احتمالا تنها حدود ۸ همت از این املاک پتانسیل عرضه در مزایده و نقد شدن را دارند.

با این حال، بخش اصلی و سرنوشت‌ساز دارایی‌های بانک آینده نه در ترازنامه خود بانک، که در دل شرکت‌های وابسته به آن پنهان شده است. بزرگ‌ترین این شرکت‌ها، «توسعه بین‌الملل ایران مال» است که مالک بازار بزرگ مشهور ایران (ایران‌مال) است. قوه قضائیه در ابتدای سال جاری، ارزش این ابرپروژه را بیش از ۳۳۵ هزار میلیارد تومان (۳۳۵ همت) برآورد کرد. عددی که به تنهایی می‌تواند معادلات را به کلی تغییر دهد.

فروش موفقیت‌آمیز ایران‌مال به صورت فرضی قادر است بیش از ۶۰ درصد از کل زیان انباشته بانک آینده را تسویه کند و بخش بزرگی از این بحران را مهار کند. اما چالش اصلی دقیقا در این نقطه است: نقدشوندگی. فروش یک دارایی با این ابعاد و قیمت، فرآیندی بسیار دشوار و زمان‌بر است و تردیدهای جدی در مورد امکان یافتن خریدار و نقد کردن این دارایی در شرایط فعلی اقتصاد ایران وجود دارد. آینده این بانک، بیش از هرچیز به سرنوشت این دارایی غول‌پیکر گره خورده است که هم می‌تواند برگ برنده باشد و هم یک دارایی سمی که به سادگی نقد نخواهد شد.