جهان خیره به بوسان؛ ترامپ و شی آماده امضای توافقی تاریخی
شمارش معکوس برای دیدار تاریخی دونالد ترامپ و شی جین پینگ آغاز شده است؛ دیداری که نخستین ملاقات رو در رو میان ترامپ و شی از سال ۲۰۱۹ محسوب می‌شود و قرار است در آن روسای جمهور دو غول اقتصادی جهان توافق تجاری نهایی را امضا کنند؛ توافقی که قرار است به ماه‌ها تنش بر سر تعرفه‌های اقتصادی، پایان دهد.
هیات های اقتصادی دو کشور روز یکشنبه 26 اکتبر در مالزی، به چارچوبی برای توافق تجاری دست یافته‌اند؛ چارچوبی که به گفته مقامات سیاسی دو کشور، اگر به امضای ترامپ و شی جین‌پینگ برسد، می‌تواند قواعد بازی اقتصاد جهانی را دوباره بنویسد.
اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، به رویترز اعلام کرده است که این توافق که روز یکشنبه در حاشیه اجلاس اتحادیه کشورهای جنوب‌شرقی آسیا (آسه‌آن) در مالزی امضا شد، تهدید اعمال تعرفه‌های ۱۰۰درصدی بر واردات کالاهای چینی از اول نوامبر را از میان برمی‌دارد و شامل «توافق نهایی» در مورد فروش تیک‌تاک در ایالات متحده نیز هست.
بسنت توضیح داد که چین در قالب این آتش‌بس تجاری، کنترل صادرات مواد معدنی مورد استفاده در جت‌های جنگنده، تلفن‌های هوشمند و خودروهای برقی را به مدت یک‌سال به تعویق می‌اندازد.
لی چنگ‌گانگ، مذاکره‌کننده ارشد چین، هم در مصاحبه با رسانه های خارجی از دستیابی دو طرف به «اجماع اولیه» خبر داد و تاکید کرد از این پس مراحل داخلی تصویب توافق در هر دو کشور آغاز می‌شود.
او افزود: «موضع ایالات متحده سخت‌گیرانه بود. ما گفت‌وگوهای فشرده‌ای داشتیم و در بررسی راه‌حل‌ها و ترتیبات مربوط به نگرانی‌های طرفین، تبادل نظرهای سازنده‌ای صورت گرفت.»
بسنت پس از دیدار با هی لیفِنگ، معاون نخست‌وزیر چین، و لی چنگ‌گانگ در پنجمین دور مذاکرات حضوری از ماه مه، به خبرنگاران گفت: «به نظر من ما اکنون یک چارچوب بسیار موفق برای گفت‌وگوی رهبران در روز پنج‌شنبه داریم.»
او افزود که انتظار دارد آتش‌بس تعرفه‌ای با چین پس از پایان مهلتش در اول نوامبر تمدید شود و چین پس از وقفه در خرید سویا در ماه سپتامبر، بار دیگر خرید قابل توجهی از آمریکا از سر گیرد.
بسنت در گفت‌وگو با شبکه ABC اظهار کرد: «کشاورزان آمریکایی بعد از اعلام جزئیات این توافق، نسبت به آینده تولیدات خود در فصل جاری و سال‌های بعد احساس اطمینان بیشتری خواهند داشت.»
جیمیسون گریر، نماینده تجاری ایالات متحده هم گفت: «هر دو طرف توافق کردند برخی اقدامات تنبیهی را متوقف کنند و مسیر تازه‌ای را برای همکاری بیابند؛ مسیری که دسترسی آمریکا به عناصر خاکی کمیاب چین را افزایش می‌دهد و به ما اجازه می‌دهد کسری تجاری را با افزایش صادرات جبران کنیم.»
با این حال، تحلیلگران و کارشناسان اقتصادی نسبت به پایداری توافق تجاری اخیر بین آمریکا و چین، که پیش‌نویس آن در آستانه دیدار رهبران دو کشور در کره جنوبی نهایی شده است، محتاط هستند و نسبت به چالش‌های اجرایی و احتمال بازگشت تنش‌ها پس از امضای توافق هشدار می‌دهند.
به گزارش رویترز، تحلیلگران معتقدند «آزمون واقعی» این توافق زمانی خواهد بود که دو طرف باید مفاد آن را به اجرا درآورند. در حالی که مقامات آمریکایی و چینی مذاکرات را «سازنده» ارزیابی کرده‌اند، نگرانی‌هایی درباره توانایی هر دو کشور در انجام تعهدات خود وجود دارد. این نگرانی‌ها به ویژه در زمینه صادرات عناصر نادر خاکی و تهدید تعرفه‌های ۱۰۰ درصدی دو چندان است.
از سوی دیگر، خبر توافق اولیه چین و آمریکا، اثر خود را بر بازارهای جهانی گذاشت و سهام شرکت‌های معدنی عناصر خاکی کمیاب در فهرست بورس آمریکا، کاهش یافت. همچنین بازار طلا و نفت هم جانب احتیاط را در پیش گرفتند و در انتظار نتیجه نهایی توافق اقتصادی چین و آمریکا نشسته اند.
با این همه، توافق تازه آمریکا و چین، احتمال وقوع یک جنگ تجاری تمام‌عیار جهانی را که می‌توانست صنعت خودروسازی در اروپا و بریتانیا را به شدت تهدید کند، کاهش می‌دهد.
این توافق در حالی حاصل شد که ماه‌ها تنش تجاری میان دو ابرقدرت اقتصادی جریان داشت؛ تنش‌هایی که از اعلام تعرفه‌های موسوم به «روز آزادی» ترامپ در ماه آوریل در محوطه کاخ سفید آغاز شد و در حالی که تنها چند روز به پایان مهلت آتش‌بس تعرفه‌ای فعلی باقی مانده بود، شی جین‌پینگ اعلام کرد قصد ندارد در برابر تهدید ترامپ برای وضع تعرفه‌های ۱۰۰درصدی کوتاه بیاید.
در مقابل، چین آمریکا را تحت فشار قرار داد و کنترل‌هایی بر صادرات عناصر کمیاب از جمله آهن‌رباهایی که در سامانه‌های الکترونیکی خودروها مانند باز و بسته شدن صندوق‌عقب و پنجره‌ها کاربرد دارند، اعمال کرد.
ترامپ پکن را که ۶۰ درصد تولید جهانی و ۹۰درصد ظرفیت پالایش عناصر خاکی کمیاب را در اختیار دارد، به «خصومت شدید» و تلاش برای «به اسارت گرفتن اقتصاد جهانی» متهم کرد.
چین همچنین با توقف خرید دانه سویا از آمریکا، ضربه سختی به کشاورزان آمریکایی وارد کرد. این کشور بزرگ‌ترین مشتری سویا از ایالات متحده است و نیمی از صادرات ۲۴ میلیارد دلاری (۱۸ میلیارد پوندی) این محصول در سال ۲۰۲۴ را خریداری می‌کند.
