پدرخوانده هوش مصنوعی هشدار داد؛ آیندهای بدون شغل در راه است؟
به گزارش زومان، تصور کنید در سیلیکونولی نشستهاید و به قصههای آینده گوش میدهید. جنسن هوانگ، مدیرعامل انویدیا، از هفتههای کاری چهارروزه میگوید. بیل گیتس پا را فراتر میگذارد و زمزمه میکند که شاید دیگر به انسان برای «بیشتر کارها» نیازی نباشد. و بعد، ایلان ماسک با اطمینان اعلام میکند که تا ۲۰ سال دیگر، کار کردن برای انسان یک انتخاب خواهد بود، نه یک ضرورت. رویاهایی شیرین از یک آرمانشهر فناورانه.
اما صبر کنید، یک نفر در این میان، قصهای کاملاً متفاوت تعریف میکند؛ کسی که خودش یکی از معماران اصلی این رویا بوده است.
جفری هینتون، دانشمندی که به «پدرخواندهٔ هوش مصنوعی» شهرت دارد و سال گذشته جایزه نوبل را برای کارهای پیشگامانهاش دریافت کرد، این پیشبینیها را نه تنها افراطی نمیداند، بلکه آنها را محتمل میخواند. اما در روایت او که فورچون منتشر کرده، این داستان پایانی تلخ دارد: یک جابهجایی اقتصادی عظیم که میلیونها کارگر را پشت سر جا میگذارد و جامعه را با بحرانی عمیق روبرو میکند.
شرطبندی تریلیون دلاری روی بیکاری شما
هینتون که سال ۲۰۲۳ گوگل را ترک کرد تا بتواند آزادانهتر درباره خطرات هوش مصنوعی صحبت کند، اخیراً در گفتوگویی با سناتور برنی سندرز در دانشگاه جورجتاون، پرده از یک واقعیت نگرانکننده برداشت. او معتقد است سرمایهگذاری نزدیک به هزار میلیارد دلاری شرکتهای بزرگ فناوری برای ساخت مراکز داده و تراشههای پیشرفته، یک هدف اصلی دارد: جایگزین کردن نیروی کار انسانی با سیستمهای ارزانتر هوش مصنوعی.
به نظر تعداد زیادی از متخصصان، احتمال بسیار زیادی وجود دارد که AI باعث بیکاری عظیم شود... این شرکتها عملاً روی جایگزینکردن بخش بزرگی از نیروی کار با AI شرط بستهاند.
این هشدار زمانی جدیتر میشود که بدانیم بر اساس برآورد HSBC، حتی شرکت OpenAI، خالق ChatGPT، ممکن است تا سال ۲۰۳۰ سودده نباشد و برای رشد به بیش از ۲۰۷ میلیارد دلار سرمایه نیاز داشته باشد. این فشار مالی، شرکتها را به سمت کاهش هزینهها سوق میدهد و سادهترین راه، حذف گرانترین بخش هر کسبوکار است: نیروی انسانی.
رانندگی در مه؛ آیندهای که هیچکس نمیبیند
البته هینتون هم مانند دیگر رهبران فناوری قبول دارد که هوش مصنوعی شغلهای جدیدی ایجاد خواهد کرد، اما بلافاصله اضافه میکند که «انتظار ندارد تعداد آن شغلها نزدیک به تعداد شغلهایی باشد که از بین میرود». با این حال، او با فروتنی هشدار میدهد که همه پیشبینیها، حتی پیشبینیهای خودش، باید با دیده تردید نگریسته شوند.
پیشبینی آیندهٔ AI خیلی سخت است. مثل زمانی است که در مه رانندگی میکنید؛ تا صد متر جلو را واضح میبینید، اما دویست متر جلو اصلاً معلوم نیست. ما هم آیندهٔ یک یا دو سال را میتوانیم تصور کنیم، اما اینکه ۱۰ سال دیگر چه میشود، هیچ ایدهای نداریم.
آنچه در این مه غلیظ مشخص است، این است که هوش مصنوعی از بین نخواهد رفت. متخصصان معتقدند کارگرانی که خود را با این فناوری جدید تطبیق دهند و از آن برای تقویت مهارتهایشان استفاده کنند، بیشترین شانس را برای عبور سالم از این دوران پرآشوب خواهند داشت.
زنگ خطر در کنگره: «روزی پشیمان خواهیم شد»
نگرانیها از دنیای فناوری به راهروهای قدرت سیاسی نیز کشیده شده است. سناتور برنی سندرز در گزارشی هشدار داده که نزدیک به ۱۰۰ میلیون شغل در آمریکا، از کارگران فستفود و خدمات مشتری گرفته تا حسابداران، برنامهنویسان و حتی پرستاران، در معرض خطر اتوماسیون قرار دارند. او این بحران را فراتر از یک مسئله اقتصادی میداند:
موضوع فقط اقتصاد نیست. کار کردن... بخش مهمی از هویت انسانی است. اگر این بخش حیاتی از زندگی انسان حذف شود چه اتفاقی میافتد؟
سناتور مارک وارنر نیز با اشاره به اینکه این بحران بیشترین ضربه را به جوانان خواهد زد، پیشبینی میکند که نرخ بیکاری فارغالتحصیلان جدید ممکن است در دو تا سه سال آینده به ۲۵ درصد برسد. او با مقایسه این وضعیت با انفعال در برابر شبکههای اجتماعی، هشدار میدهد: «اگر همین واکنش را دربارهٔ AI داشته باشیم و مقررات لازم را وضع نکنیم، روزی میرسد که از این بیتوجهی پشیمان خواهیم شد.»