نبرد تایتان‌ها: مسابقه جدید چین و آمریکا در فناوری

هفته نامه اکونومیست مقاله ای دارد با عنوان «مادر اختراع» که به موضوع هوش مصنوعی و نقش آن در نوآوری، به‌ویژه در چین، می‌پردازد. این مقاله به پیشرفت‌های چین در تولید تراشه‌های پیشرفته، رقابت با شرکت‌های آمریکایی و تأثیرات اقتصادی و فناوری این پیشرفت‌ها اشاره دارد. اما اکونومیست اعتقاد دارد: آنچه در این عرصه در حال شکل گرفتن است، رقابت دیگر صرفاً یک رویارویی خطی بین واشنگتن و پکن نیست. اینک، دو غول فناوری جهان - آمریکا و چین - با دو فلسفه متضاد، در حال تعریف مجدد آینده قدرت هستند. این، نبردی است بین دو جهان‌بینی: یکی بر پایه «نوآوری باز و همکاری» و دیگری بر اساس «خودکفایی و سرعت».

سال ۱۹۸۵، نقطه عطفی در سن دیگو آمریکا بود؛ جایی که کوالکام متولد شد. این شرکت با فناوری‌های پیشگام خود در تراشه و ارتباطات، به غولی جهانی بدل شد. برای دهه‌ها، آمریکا با صادرات تراشه - مغز متفکر رایانه‌ها - به چین، به ساخت زیرساخت‌های هوش مصنوعی این کشور کمک کرد. اما این وابستگی، فصل اول داستان بود، نه پایان آن.

چین دیگر فقط یک مصرف‌کننده نیست. با بهره‌گیری از سه نیروی محرکه - نیروی کار عظیم، سرمایه‌گذاری کلان دولتی و نرم‌افزارهای پیشرفته - این کشور اکوسیستمی مستقل و قدرتمند آفریده است. امروز، نام‌هایی مانند هواوی در سخت‌افزار و بایت‌دنس (مالک تیک‌تاک) در نرم‌افزار، با الگوریتم‌های پیچیده و داده‌های عظیم، به چهره‌های شناخته‌شده عرصه جهانی بدل شده‌اند.

آمار گویاست: چین اکنون حدود ۱۵ درصد از تراشه‌های پیشرفته جهان را تولید می‌کند - دستاوردی که با فناوری‌های نوین و بهینه‌سازی هزینه محقق شده است. حتی تحریم‌های آمریکا نتوانسته این حرکت را متوقف کند.

رقابت تنها بین آمریکا و چین نیست؛ یک رقابت بین دو اکوسیستم در جریان است.

اکوسیستم آمریکا مبتنی بر نوآوری بنیادین، سرمایه‌گذاری خطرپذیر خصوصی و همکاری‌های بین‌المللی باز (با کشورهای متحد) است در مقابل اکوسیستم چین مبتنی بر اجرای سریع، سرمایه‌گذاری دولتی کلان، و اولویت دادن به خودکفایی و امنیت ملی هست.

با وجود همه موفقیت‌ها، چین با یک معمای استراتژیک روبرو است:چگونه می‌توان بدون قطع کامل ارتباط با منابع نوآوری جهانی - که موتور پیشرفت فناوری است - به اهداف خودکفایی و امنیت ملی دست یافت؟

تحلیلگران هشدار می دهند: تمرکز افراطی بر تراشه ممکن است به بهای نادیده گرفتن نوآوری در سایر حوزه‌ها تمام شود

این رقابت، فراتر از یک درگیری تجاری، نبردی بر سر روح فناوری است:

• - آمریکا با اکوسیستم باز و شبکه جهانی خود به دنبال حفظ رهبری است
• - چین با مدل متمرکز و سریع خود به دنبال بازتعریف مرزهای قدرت است
• - داده‌ها نشان می‌دهند سهم بازار چین به سرعت در حال رشد است، اما موفقیت نهایی آن در گرو حل معمای تعادل بین انزوا و تعامل خواهد بود

 پرسش نهایی کدام مدل در تعیین آینده فناوری جهان موفق‌تر خواهد بود - نوآوری باز یا خودکفایی هوشمند؟