روایت دو برابر شدن دلار: سرعت افول ریال چقدر است؟

به گزارش زومان، بازار ارز ایران شاهد ثبت یک رکورد تاریخی دیگر بود. دلار آمریکا سقف ۱۲۰ هزار تومان را شکست و وارد کانالی شد که تا همین چند سال پیش، تصورش هم دشوار به نظر می‌رسید.

اما فراتر از این عدد، داستانی پنهان در سرعت رشد آن نهفته است. نگاهی به تاریخچه این ارز نشان می‌دهد که فاصله زمانی لازم برای «دو برابر شدن» قیمت دلار، خود به تنهایی گویای شتاب تحولات اقتصادی کشور است.

آخرین پرده از این نمایش، جهش از ۶۰ هزار تومان (اسفند ۱۴۰۲) به ۱۲۰ هزار تومان (آذر ۱۴۰۴) بود؛ سفری که ۶۹۶ روز به طول انجامید. یعنی کمتر از دو سال زمان لازم بود تا ارزش پول ملی در برابر دلار نصف شود.

با این حال، تاریخ اقتصاد ایران روزهای به مراتب طوفانی‌تری را به یاد دارد. سریع‌ترین جهش در این زمینه به فاصله تیر ۱۳۹۷ تا اردیبهشت ۱۳۹۸ بازمی‌شود. در آن مقطع، قیمت دلار تنها در عرض ۳۲۷ روز از حدود ۷۵۰۰ تومان به ۱۵ هزار تومان رسید. این رکورد شتاب، بازتابی از یکی از پرتلاطم‌ترین دوره‌های اقتصادی معاصر بود.

کمی عقب‌تر، در فاصله بهمن ۱۳۷۲ تا فروردین ۱۳۷۴ نیز جهش قیمتی مشابهی رخ داد. در آن دوره که با تورم‌های بالا همراه بود، تنها ۴۲۶ روز کافی بود تا قیمت دلار دو برابر شود و از ۲۱۵ تومان به ۴۲۶ تومان برسد.

در مقابل این دوره‌های پرشتاب، بازه‌هایی از ثبات نسبی نیز در کارنامه بازار ارز دیده می‌شود. طولانی‌ترین و باثبات‌ترین دوره مربوط به فاصله تیر ۱۳۷۸ تا بهمن ۱۳۹۰ است. در این بازه زمانی، قیمت دلار برای دو برابر شدن و رسیدن از ۹۱۴ تومان به ۱۸۷۷ تومان، به ۴۶۰۳ روز زمان نیاز داشت؛ یعنی نزدیک به ۱۳ سال.

این مقایسه ساده، تصویری روشن از مسیری که اقتصاد ایران طی کرده است، ارائه می‌دهد. سفری که از ایستگاه ۱۱۳ تومانی در سال ۱۳۶۷ آغاز شد و امروز، پس از گذر از دوره‌های ثبات و طوفان، به ایستگاه ۱۲۰ هزار تومانی رسیده است. هر جهش، روایتی از یک دوره اقتصادی و هر بازه زمانی، معیاری برای سنجش عمق بی‌ثباتی‌هاست.

شما کدام دوره از نوسانات دلار را به خاطر دارید؟ تجربیات خود را در کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.