سود بی‌دردسرِ قرعه‌کشی؛ شاهین از کارخانه تا دیوار
فرض کنید بعد از چند سال پس‌انداز، بالاخره حدود یک میلیارد تومان پول نقد در حساب‌تان دارید و می‌خواهید یک خودروی خانوادگی، مدرن و ایمن بخرید. تحقیقات شما را به «شاهین دنده‌ای» رسانده است. اما وقتی وارد گود می‌شوید، با یک دنیای عجیب و سه نرخی روبرو می‌شوید که روی تصمیمتان اثر می گذارد.
رضا اولین جایی که سر می‌زند، وب‌سایت کارخانه است. قیمت رسمی شاهین دنده‌ای، ۹۱۹ میلیون تومان اعلام شده. یک نفس راحت می‌کشد؛ بودجه‌اش کاملاً می‌رسد و حتی مقداری هم اضافه می‌آید. اما خوشحالی‌اش دیری نمی‌پاید. ثبت‌نام، قرعه‌کشی و انتظار چند ماهه، موانعی هستند که خرید مستقیم از کارخانه را دشوار می‌کند.
ناامید از کارخانه، به سراغ پلتفرم دیوار می‌روید تا نبض بازار آزاد را بگیرید. بررسی داده‌های این پلتفرم در میانه پاییز ۱۴۰۴، تصویر جالبی را پیش روی او می‌گذارد. در تهران، حدود ۴۰ درصد آگهی‌ها مربوط به شاهین صفر کیلومتر است. پرتکرارترین قیمتی که احتمالا می‌بینید، حدود یک میلیارد و ۵۰ میلیون تومان است و میانه قیمت‌ها نیز در محدوده یک میلیارد و ۲۱ میلیون تومان قرار دارد. این یعنی حداقل ۱۰۰ میلیون تومان اختلاف قیمت با کارخانه! اینجاست که رضا متوجه می‌شود چرا خرید از کارخانه اینقدر سخت است؛ یک سود شیرین و بی‌دردسر برای کسانی که موفق به ثبت‌نام شده‌اند.
وقتی کارکرده از صفر کارخانه گران‌تر است!
احتمالا با خودتان فکر می‌کنید: «شاید خرید یک خودروی کارکرده و تمیز منطقی‌تر باشد». دوباره فیلترهای جستجو را تغییر می‌دهد. نتیجه حیرت‌آور است. برای خودروهای شاهین با میانگین کارکرد ۴۰ هزار کیلومتر، پرتکرارترین قیمت در بازار حدود ۹۳۰ میلیون تومان است. بله، درست است! یک شاهین دست دوم، حدود ۱۰ میلیون تومان گران‌تر از قیمت رسمی کارخانه به فروش می‌رسد. این یعنی حتی کسی که خودرو را از کارخانه تحویل گرفته و یک سال از آن استفاده کرده، نه تنها ضرر نکرده، بلکه حدود ۱ تا ۲ درصد سود هم به جیب زده است.
حالا رضا با یک نقشه راه شفاف روبروست. او سه گزینه دارد:
1. گزینه خوش‌شانس‌ها: تلاش برای ثبت‌نام در طرح‌های فروش کارخانه با قیمت ۹۱۹ میلیون تومان و پذیرفتن ریسک انتظار طولانی.
2. گزینه مصرف‌کننده: خرید یک مدل کارکرده تمیز با قیمت حدود ۹۳۰ میلیون تومان و صرفه‌جویی نسبت به بازار صفر.
3. گزینه سرمایه‌گذار یا عجول‌ها: خرید فوری یک شاهین صفر کیلومتر از بازار آزاد با قیمتی در بازه یک میلیارد و ۲۱ تا یک میلیارد و ۵۰ میلیون تومان.
در نهایت، داستان شاهین فقط داستان یک خودرو نیست؛ روایت بازاری است که در آن، «زمان» و «دسترسی»، ارزشی بیش از ۱۰۰ میلیون تومان دارد و حتی کالای دست دوم نیز می‌تواند حکم یک سرمایه‌گذاری کوچک را داشته باشد.