رویای سود در سرزمین پوتین؛ چرا روسیه برای سرمایهگذاران آمریکایی پرریسک است؟
به گزارش زومان، فرستادگان میلیاردر دونالد ترامپ، استیو ویتکاف و جرد کوشنر که روی توافقی برای پایان جنگ اوکراین کار میکنند، روسیه را سرزمینی با منابع طبیعی عظیم و فرصتهای بزرگ تجاری میدانند. به باور آنها، بازگرداندن روسیه به اقتصاد جهانی میتواند هم سود قابلتوجهی برای سرمایهگذاران آمریکایی داشته باشد و هم روابط مسکو با اوکراین و اروپا را تثبیت کند.
اما بسیاری از سرمایهگذاران و کارشناسان باسابقه نسبت به این نگاه خوشبینانه بدبیناند. آنها میگویند اقتصاد ۲.۵ تریلیون دلاری روسیه (در اندازه ایتالیا) با رشد بلندمدت ضعیف، جمعیت رو به کاهش، کاهش ذخایر نفت آساناستخراج و وابستگی شدید به انرژی روبهروست. براساس آنچه وال استریت ژورنال گزارش داده است، به گفته چارلز هکر، تحلیلگر ریسک ژئوپلیتیک:
«روسیه الدورادو نیست؛ اندازه جایزه کوچکتر از آن است که تصور میشود.»
ریسک اصلی، نه فقط بازده پایین، بلکه ناامنی سرمایهگذاری است: مصادره داراییها، تغییر یکطرفه قراردادها، نبود حاکمیت قانون و حتی خطر زندان برای خارجیها در نظامی که روزبهروز اقتدارگراتر میشود. تجربههایی مانند بازداشت مایکل کالوی، سرمایهگذار برجسته آمریکایی در روسیه، نمونهای از این خطرات است.
پس از آغاز جنگ اوکراین، کرملین کنترل اقتصاد را تشدید کرده و تاکنون حدود ۴۹ میلیارد دلار دارایی را مصادره کرده است. ملیسازیها سرعت گرفته و بسیاری از اموال به افراد نزدیک به پوتین واگذار شدهاند.
به گفته منتقدان، حتی اگر تحریمها برداشته شود، تضمینی نیست که توافقها در بلندمدت پابرجا بمانند؛ بهویژه اگر دولت آمریکا تغییر کند.
کارشناسان میگویند شاید برخی صادرکنندگان بدون سرمایهگذاری سنگین به بازار روسیه بازگردند یا شرکتهایی مانند اکسونموبیل برای احیای پروژههای قبلی تلاش کنند، اما بعید است سرمایهگذاریهای میلیاردی و بلندمدت از سر گرفته شود. زیرا تحریمها ممکن است دوباره بازگردند و تنشهای ژئوپلیتیک ادامه یابد.
روسیه منابع عظیمی در قطب شمال و فلزات نادر دارد، اما این ذخایر در مناطق دورافتاده و پرهزینه قرار دارند. افزون بر این، بخش بزرگی از ذخایر نفت روسیه سختاستخراج است و پیشبینی میشود تولید تا پایان دهه دستکم ۱۰ درصد کاهش یابد.
در دهه ۲۰۰۰ و همزمان با جهش قیمت نفت، اقتصاد روسیه رشد سریعی داشت و در جمع کشورهای نوظهور BRIC قرار گرفت، اما با توقف رشد قیمت کالاها، موتور رشد آن از کار افتاد. به گفته اقتصاددانان، روسیه امروز اقتصادی متوسط در اروپا با رشدی کند و وابسته به هزینههای نظامی است.
تجربه دهههای گذشته نیز امید به «تغییر از مسیر تجارت» را زیر سؤال برده است. غرب، بهویژه آلمان، سالها تصور میکرد پیوند اقتصادی میتواند روسیه را تعدیل کند، اما حمله تمامعیار به اوکراین این رویکرد را فرو ریخت و موج خروج شرکتهای غربی را به دنبال داشت.
در مجموع، هرچند برخی در واشنگتن روسیه را فرصتی بزرگ میبینند، بسیاری از متخصصان هشدار میدهند که این کشور همچنان برای سرمایهگذاران خارجی «غیرقابل سرمایهگذاری» است: بازده محدود، ریسک بالا و آیندهای مبهم در سایه اقتدارگرایی و تنشهای پایدار با غرب.
به نظر شما آیا ریسک سرمایهگذاری در بازاری مثل روسیه با وجود سودهای احتمالی توجیهپذیر است؟ دیدگاه خود را بنویسید.