کانال مخفی ترامپ؛ دوستان میلیاردر رئیس جمهور آمریکا چگونه جهان را اداره میکنند؟
به گزارش زومان، دفتر کار برایان مست، نماینده جمهوریخواه کنگره، شبیه یک ایستگاه قطار بینالمللی است. روی میز کنفرانس چوبی و بزرگش همیشه بطریهای کوچک آب برای مهمانان آماده است؛ مهمانانی که هر روز از گوشه و کنار جهان از راه میرسند.
او میگوید فقط در یک روز، هیأتهایی از نیجریه، ترکیه، آذربایجان و تایوان به دیدارش آمدهاند. همه آنها یک وجه مشترک دارند: آمدهاند تا چیزی به آمریکا بفروشند.
آنطور که در روایت فایننشال تایمز آمده است: مست، که دفترش در همسایگی کاخ سفید غیررسمی دونالد ترامپ در فلوریدا قرار دارد، با لبخندی این پدیده را توصیف میکند: «تکتکشان با همین جمله وارد میشوند؛ یا میگویند “ما بهترین کیفیت این ماده معدنی را داریم”، یا “خالصترین شکلش را” یا “بالاترین توان پالایشش را”.» او لحظهای مکث میکند تا استعارهای مناسب پیدا کند:
ما به آن میگوییم کیف دستی جدید. همه با همین کیف دستی میآیند.
این «کیف دستی» نماد دوران جدیدی در سیاست خارجی آمریکاست؛ دورانی که در آن «معامله» جایگزین «تعهد» شده است. دیگر مهم نیست آمریکا چه مسئولیتی در قبال کشوری دارد، مهم این است که چه چیزی میتواند از آن به دست آورد. اما این تنها ویژگی این نظم جدید نیست. ستون دوم این سیاست، حذف نهادها و اتکای کامل به شخصیتهاست.
دیپلماتهای جدید: دوستان و خانواده
فرآیندهای پیچیده و دهها سال تجربه دیپلماتیک که زمانی ستون فقرات سیاست خارجی آمریکا بود، کنار گذاشته شده است. به گفته یک مقام سابق دفاعی، «سیاستگذاری مبتنی بر شخصیت» جایگزین همه چیز شده است. در این ساختار، وزارت امور خارجه به یک بازیگر حاشیهای تبدیل شده و جای آن را دوستان و نزدیکان رئیسجمهور گرفتهاند.
استیو ویتکاف؛ نماینده ویژه مذاکرات صلح
استیو ویتکاف، یک توسعهدهنده املاک و دوست قدیمی ترامپ، حالا نماینده ویژه «مذاکرات صلح» است و بین مسکو، ریاض و اورشلیم در رفتوآمد است.
جرد کوشنر، داماد ثروتمند ترامپ، بدون هیچ سمت رسمی، همزمان با پیشبرد معاملات تجاریاش با کشورهای حاشیه خلیج فارس، نقشی کلیدی در پروندههای خاورمیانه و حتی اوکراین ایفا میکند.
تام باراک، از معتمدان قدیمی و حامیان مالی اصلی کمپینهای ترامپ، عملاً به دلال آزاد واشنگتن در پروندههای سوریه و لبنان تبدیل شده است. حتی مسعد بولوس، پدرزن لبنانی-آمریکایی تیفانی ترامپ که امپراتوری تجاری بزرگی در آفریقا دارد، اکنون فرستاده ویژه ترامپ در این قاره است.
حلقهای که تنگتر میشود
یک مقام سابق آمریکایی که در چند دولت خدمت کرده، این وضعیت را تکاندهنده توصیف میکند:
کانالهای سنتی مشورت، نظارت و سلسلهمراتب تعاملات سیاسی عملاً فروپاشیدهاند. کارشناسان موضوعی و تجربه دههها دیپلماسی حرفهای کنار گذاشته شدهاند. حلقه تصمیمگیران به شکل تکاندهندهای کوچک شده است.
به گفته معاذ مصطفی، لابیگر کهنهکار در واشنگتن، سلسلهمراتب قدرت کاملاً روشن است: «اگر دوست قدیمی ترامپ در حوزه املاک باشید — مثل ویتکاف یا باراک — شما مدیر اصلی هستید. ایوانکا و جرد هم مدیران اصلیاند.» یک پله پایینتر، چهرههایی مانند وزیر امور خارجه یا مشاور امنیت ملی قرار میگیرند. کاخ سفید این مدل را یک تغییر عمدی از ساختار «پایین به بالا» به فرآیندی «از بالا به پایین و هدایتشده توسط رئیسجمهور» میداند.
سردرگمی متحدان، رضایت دیگران
این ساختار جدید، متحدان سنتی آمریکا را که به کانالهای رسمی عادت داشتند، سردرگم کرده است. مذاکرهکنندگان کره جنوبی مجبور شدند بارها سفرهای ۳۰ ساعته به واشنگتن داشته باشند تا بتوانند پیامشان را مستقیم به گوش ترامپ برسانند.
یک دیپلمات ژاپنی میگوید اندیشکدهها و لابیهایی که در دوره اول ادعای نفوذ داشتند، خیلی زود فهمیدند که در این دوره هیچ ارتباطی با حلقه اصلی ندارند.
اما در این میان، برندگانی هم وجود دارند. به گفته مقامات آمریکایی، کشورهای حوزه خلیج فارس سریعترین بازیگرانی بودند که خود را با این نظم جدید وفق دادند. آنها توانستند آینهای از دولت ترامپ بسازند: ترکیبی از شخصیت، سیاست و اقتصاد.
یکی از مقامات این کشورها پس از بازگشت ترامپ به قدرت گفته بود: «ما خیلی خوشحالیم.» چرا که ارتباط مستقیم با «دوستان» ترامپ، مسائل را بدون عبور از فرآیندهای فرسایشی و بوروکراتیک حل میکند. در دنیای جدید ترامپ، اگر اهل معامله و ریسک باشید، درها به رویتان باز است؛ در غیر این صورت، هیچ تضمینی برای شنیده شدن وجود ندارد.
به نظر شما این تغییر در سیاست خارجی آمریکا چه پیامدهایی برای جهان و ایران خواهد داشت؟ دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.