جزئیات یارانه جدید برنج؛ گرانی تکرار میشود؟
به گزارش زومان، شاید شما هم در خواربارفروشی یا راهروهای فروشگاههای زنجیرهای، مقابل قفسه برنج مکسی کرده باشید؛ با قیمتی روبرو شدید که حساب و کتاب ماهانهتان را به هم ریخته.
حالا دولت اعلام کرده که بازی را عوض کرده است: دیگر خبری از دلار ارزان برای واردات برنج نیست، اما قرار است مابهالتفاوت آن مستقیم به حساب کالابرگ شما بیاید.
این یعنی پای یارانه جدید به سبد یارانهای خانوار ایرانی باز میشود؛ «یارانه برنج». به عبارت ساده، برنامه تازه دولت این است؛ بعد از حذف ارز ترجیحی برنج، مابهالتفاوت را از طریق کالابرگ برای دهکهای درآمدی مختلف واریز کند. بنابراین یارانه حذف نمیشود، فقط از ابتدای زنجیره یعنی واردکنندگان، به انتهای زنجیره یعنی مصرف کننده نهایی منتقل میشود.
یارانه برنج چند تومان است؟
دو نکته به ما میگوید که یارانه برنج احتمالا رقمی حدود 100 هزار تومان است.
اول اظهارات غلامرضا نوری قزلجه وزیر جهاد کشاورزی؛ او امروز با اشاره به ارز ترجیحی صرفهجوییشده از محل واردات برنج، در مثالی به این رقم اشاره کرد.
برنج وارداتی کیلویی ۷۰ هزار تومان بود که هماکنون در بازار ۱۷۰ هزار تومان است. دولت باید مابهالتفاوت ۱۰۰ هزار تومان را در قالب طرح کالابرگ به خانوارها بپردازد.- غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی
وزیر جهاد کشاورزی البته با اشاره به پرداخت ۱۰۰ هزار تومان به دهکهای ۱ تا ۳، تاکید کرد که این رقم به دهکهای بعدی روزهای آتی پرداخت خواهد شد.
نکته دوم را باید در صحبت های وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دید؛ احمد میدری 17 آذرماه گفته بود که در نوبت پنجم، مبلغ پرداختی برای سه دهک اول از ۵۰۰ هزار تومان به ۶۲۰ هزار تومان افزایش یافته؛ یعنی 120 هزار تومان.
او همچنین به انتقال یارانه برنج از واردکننده به مصرف کننده نهایی هم اشاره کرده بود که در این دور از شارژ کالابرگ اعمال شد.
ماجرای یارانه برنج از کجا شروع شد؟
این داستان از یک تصمیم دولت آغاز شد: حذف ارز ترجیحی برنج. بعد از اوج گرفتن قیمت برنج در نیمه سال 1404، دولت برای آنچه جلوگیری از رانت و فساد و رساندن یارانه واقعی به مصرفکننده نهایی میخواند، بازی قبلی خود را تغییر داد.
البته شنیدن خبر «حذف ارز ترجیحی برنج» احتمالا خاطرهای را در ذهن ایرانیها زنده کرد. زومان، پیشتر در گزارشی به آن اشاره کرد؛ خاطرهای از اردیبهشت سال ۱۳۹۹، که دولت تصمیمی مشابه گرفت.
اما نتیجه سیاست دولت در سال 1399 چه بود؟ یک جهش قیمتی شدید! تورم برنج خارجی برای پنج ماه متوالی دو رقمی شد و انگار فنر قیمتها در رفته بود. پس از آنکه شوک اولیه تخلیه شد، نوبت به بازیگر دیگر سفره رسید: برنج ایرانی. تورم برنج داخلی چنان افسار پاره کرد که رکورد ۱۸۰ درصدی را هم ثبت کرد.
با این حال برخی کارشناسان معتقدند این تصمیم، در بلندمدت میتواند به نفع بازار باشد.
چگونه؟ استدلال آنها ساده است: سیاست ارز ترجیحی در عمل شکست خورده بود. دولت از یک سو دلار ارزان میداد و از سوی دیگر با ممنوعیتهای فصلی، واردات را برای تاجر غیرجذاب میکرد. نتیجه این تناقض، کمبود عرضه برنج خارجی در بازار و قیمتهایی بسیار بالاتر از ارزش واقعی آن بود.
حالا با حذف این سیاست، واردات دوباره برای تاجران جذاب میشود. این جذابیت میتواند به افزایش واردات و در نتیجه، افزایش عرضه برنج خارجی در بازار منجر شود.
به نظر شما این تغییر سیاست به نفع مردم تمام میشود یا به گرانی بیشتر دامن میزند؟ دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.